“Mniej znaczy więcej”, “odrzuć to, co zbędne”, “wycisz się w hałaśliwym świecie” - na te i wiele innych podobnych haseł możemy się dziś natknąć niemal wszędzie: od podręczników do projektowania aż do lifestylowych poradników. Moda na minimalizm nigdzie się nie wybiera, ale jeszcze pół wieku temu raczkujący trend stanowił niemałą rewolucję. Zanim z blogów zaczęło atakować nas “less is more”, swoje “weniger, aber besser” ukuł Dieter Rams - jeden z najważniejszych projektantów w historii designu. Niemiecki architekt przez blisko pół wieku odpowiadał za kształt produktów firmy Braun, które dziś stanowią istotny punkt odniesienia w historii designu przemysłowego. Obecne w tysiącach domów na całym świecie radia, zegarki, kalkulatory czy golarki zaprojektowane przez Ramsa zainspirowały setki designerów, kształtując między innymi słynną myśl projektową Apple.
Dekalog dobrego projektanta
W latach 70., po dwudziestu latach pracy dla Brauna, Rams zamknął swoje funkcjonalistyczne podejście w 10 zasadach dobrego designu:
1. Dobry design jest innowacyjny
Wcale nie jesteśmy na końcu drogi. Rozwój technologii otwiera coraz to nowsze możliwości dla innowacyjnego designu i oryginalnych projektów. Design i technologia powinny rozwijać się równolegle - efektowny projekt nigdy nie powinien być celem samym w sobie.
2. Dobry design sprawia, że produkt jest użyteczny
Kupujemy produkty po to, by ich używać. Muszą więc sprostać pewnym kryteriom - nie tylko pod względem funkcjonalności, ale także psychologii czy estetyki. Dobry design podkreśla przydatność produktu, pomijając wszystko to, co mogłoby odwrócić od niej uwagę.
3. Dobry design jest estetyczny
Estetyka produktu jest nieodłączną częścią jego przydatności. Przedmioty codziennego użytku stają się przecież częścią naszego życia i (choć często nie jesteśmy tego świadomi) wpływają na nasze samopoczucie. Tylko dobrze wykonane produkty mogą być piękne.
4. Dobry design sprawia, że produkt jest zrozumiały
Design ma podkreślać i niejako tłumaczyć działanie produktu, sprawiając, że korzystanie z niego będzie proste i zupełnie intuicyjne.
5. Dobry design nie rzuca się w oczy
Niektóre produkty są jak narzędzia - korzystamy z nich w konkretnym celu. To nie dzieła sztuki ani dekoracje. Dlaczego wieża lub fotel mają stać się gwiazdami pomieszczenia? Design powinien być neutralny i wycofany, zostawiając jak najwięcej miejsca na kreatywność użytkowników.
6. Dobry design jest uczciwy
Nie sprawia wcale, że produkt jest bardziej nowatorski, bardziej niezawodny czy bardziej wartościowy niż w rzeczywistości. Design nie próbuje manipulować klientami i nie daje obietnic, których nie może spełnić.
7. Dobry design przetrwa długie lata
Unika przymilania się do panujących mód, dzięki czemu może stawić czoła upływowi czasu i przetrwać wiele lat.
8. Dobry design przejawia się w każdym szczególe
Nie może być mowy o przypadku. Pieczołowity, szczegółowy i konsekwentny design to wyraz szacunku dla klienta.
9. Dobry design jest przyjazny środowisku
Design stanowi istotny wkład w ochronę środowiska. Musi stawiać na oszczędne zużycie zasobów i maksymalnie długi cykl życia produktu, nie zanieczyszczając przy tym otoczenia - zarówno fizycznie, jak i wizualnie.
10. Dobry design to tak mało designu, jak to tylko możliwe
Mniej, ale lepiej - design ma skupiać się na najbardziej kluczowych aspektach, eliminując wszelkie zbędne elementy. Ma być powrotem do czystości i prostoty.
Design a meble
Choć nazwisko Ramsa kojarzone jest głównie z designem przemysłowym, od 1957 r. projektant stworzył dla Brauna również kilka mebli. “Niech pracuje nad meblami, na pewno pomoże to w sprzedaży sprzętu RTV” - uważał Erwin Braum, dając mu zielone światło. Rams nie chciał jednak tworzyć typowych mebli do salonu czy sypialni. Zamiast tego wolał skupić się na projektach dedykowanych mieszkalnictwu socjalnemu, które w latach 50. stanowiło fundament zachodnioeuropejskiej gospodarki mieszkaniowej. Niewielkie mieszkania Rams chciał uczynić jak najbardziej funkcjonalnymi, tworząc projekty mebli systemowych (które mogły być dowolnie dopasowywane do potrzeb użytkowników), regałów, biurek, foteli i krzeseł, szanujących nie tylko wyobraźnię i potrzeby mieszkańców, ale także ciasną przestrzeń ich czterech kątów. Zainspirowany projektami Charlesa i Ray Eamesów, Rams łączył w swoich meblach różne materiały i technologie wykonania. Aluminiowe elementy, widoczne śruby, otwory i szyny były niemałym szokiem dla konsumentów, przyzwyczajonych przede wszystkim do starannie wykończonego drewna. Kiełkujące w głowie Ramsa “weniger aber besser” odbiło się od wielu sklepów i salonów meblarskich, które często nie chciały sprzedawać jego produktów.
Dziś zasady dobrego designu Dietera Ramsa wydają się tak samo aktualne jak pół wieku temu. Wciąż kupujemy niewielkie mieszkania, wciąż szukamy prostoty, funkcjonalności i trwałości. Pozostaje mieć nadzieję, że pędzącej, konsumpcyjnej rzeczywistości kolejni projektanci wezmą do serca lekcję Ramsa: mniej, ale lepiej.
Autorką gościnnego wpisu jest Katarzyna Lasocka - redaktorka bloga Morizon i pasjonatka designu oraz urządzania wnętrz.
Zapraszamy na http://www.morizon.pl/blog/